Stwórz swoje CV w 15 minut
Nasza bezpłatna kolekcja profesjonalnie zaprojektowanych szablonów CV, pomoże Ci wyróżnić się z tłumu i zbliżyć się o krok do wymarzonej pracy.
Rekomendacja od bezpośredniego przełożonego jest poświadczeniem tego, że rzeczywiście posiadasz te kwalifikacje, o których mówisz w swoim CV.
Choć referencje w CV nie zawsze są wymagane, to jeżeli zdobyłeś je od poprzedniego pracodawcy, koniecznie o nich wspomnij. W tym przewodniku przedstawiliśmy wszystko, co musisz wiedzieć na temat tego, jak umieścić referencje w CV.
Referencje w CV – wzór
Adam Nowak, Szef firmy ABC, tel. 111 222 333, e-mail: adam.nowak@gmail.com
Jan Kowalski, współpracownik, tel. 222 333 111, e-mail: jan.kowalski@gmail.com
Klara Kowalska, klientka strategiczna, tel. 333 222 111, e-mail: klara.kowalska@gmail.com
Czy referencje pisemne od pracodawcy są nadal ważne?
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej możesz zostać poproszony o kontakt do osób, z którymi pracowałeś i które mogłyby opowiedzieć coś o tobie. Możesz wcześniej poprosić swoich pracodawców o wystawienie referencji pisemnej. Wówczas powinny się one znaleźć jako załączniki do dokumentów aplikacyjnych.
Ta forma nie jest jednak bardzo efektywna. Coraz więcej pracodawców zdaje sobie sprawę, że szefowie każą napisać referencje pracownikowi, a potem sami tylko je podpisują. Lepiej jest więc podać kontakt do osób, które mogą poświadczyć o twoich kwalifikacjach i motywacjach.
Kogo poprosić o referencje?
Dodanie referencji do swojego podania może ci pomóc. Dzięki nim wyróżnisz się na tle innych kandydatów, a także zaimponujesz przyszłemu pracodawcy.
Do dokumentów aplikacyjnych nie wpisuj byle jakich referencji. Zrobisz najlepiej, jeżeli wpiszesz tu kontakt do osób, z którymi blisko współpracowałeś. Oczywiście mogą to być twoi współpracownicy, ale podanie referencji do twojego przełożonego jest zdecydowanie najlepszym pomysłem. To właśnie poprzedni szefowie wiedzą najlepiej, czym zajmowałeś się w firmie i jakim jesteś pracownikiem.
O ile dość łatwo jest poprosić poprzedniego pracodawcę o referencje, o tyle taka prośba skierowana do obecnego pracodawcy może być problematyczna. Jeżeli obecny pracodawca nie wie, że poszukujesz nowej pracy, nie proś go o wystawienie referencji.
Zamiast tego skup się na uzyskaniu referencji od:
- Pracodawcy, z którym już zakończyłeś współpracę i rozstałeś się w dobrych stosunkach,
- Współpracowników, z którymi miałeś dobre relacje,
- Klientów, którzy mogą poświadczyć o tym, jaką osobą jesteś.
Koniecznie zapytaj o zgodę poszczególnych osób na udostępnienie ich danych kontaktowych.
CV – referencje ustne
Najpopularniejsze są obecnie referencje ustne. Pracodawca dzwoni do osób, które podałeś w swoim CV i pyta je o to, jakim jesteś pracownikiem, jakie masz doświadczenie zawodowe, jakie umiejętności posiadasz, etc.
Jak wpisać referencje do CV, aby zwrócić uwagę potencjalnego pracodawcy?
Listy polecające dołączane do CV to już przeszłość. Zamiast dołączać referencje papierowe, po prostu stwórz punkt, w którym wymienisz listę osób, które potencjalny pracodawca może zapytać o twoją pracę.
Referencje zamieszcza się w życiorysie zawodowym podając numer kontaktowy i/lub adres mailowy byłych współpracowników, szefów, klientów, etc. Podkreśl także, kim jest dana osoba. Spójrz na poniższy przykład:
Referencje powinny znaleźć się na pierwszej stronie twojego CV. Nie umieszczaj ich na samym końcu, bo wówczas pracodawca może je przeoczyć.
Referencje dostępne na życzenie
”Referencje dostępne na życzenie” to informacja, którą możesz wpisać w treści listu motywacyjnego lub CV. Jednak taka informacja bez podania danych kontaktowych do konkretnych osób nie wnosi do twojego życiorysu zawodowego żadnych konkretów. Koniecznie więc podaj numery telefonów i maile od razu w CV, zamiast czekać, aż pracodawca o nie poprosi.
Czy profesjonalne CV powinno zawierać wszystkie referencje, które mam?
Do swojego CV musisz wpisywać tylko te informacje, które są adekwatne do stanowiska, o które się ubiegasz. Musisz więc dokonać selekcji danych, jakie pojawią się w życiorysie zawodowym. Oczywiście dotyczy to także referencji. Skup się przede wszystkim na referencjach od osób, z którymi współpracowałeś najbliżej. Nie podawaj danych kontaktowych osób, z którymi się przyjaźniłeś w pracy, ale którzy rzadko z tobą współpracowali.
Wystawianie referencji na LinkedIn
Coraz więcej pracodawców poszukuje pracowników na portalu LinkedIn, jeżeli jeszcze go nie masz, być może warto założyć profil już teraz. To miejsce, w którym możesz zostać zauważony przez rekrutera nawet bez wysyłania swojego podania.
Na swoim profilu powinieneś uzupełnić dane, w tym opis doświadczenia zawodowego, wykształcenie, listę umiejętności, etc. Poza tym, aby zwiększyć widoczność i wiarygodność swojego profilu na portalu, dodaj do niego referencje od swoich przełożonych, klientów i współpracowników.
Na LinkedIn osoby, z którymi współpracowałeś mogą nie tylko napisać opinię o tobie, ale także potwierdzić umiejętności, które według ciebie posiadasz. Pamiętaj, że profil bogaty w referencje jest znacznie bardziej wiarygodny dla rekrutera.
List referencyjny od pracodawcy – jak go stworzyć?
Choć rzeczywiście większość pracodawców woli obecnie listę osób, z którymi może się skontaktować w celu zweryfikowania kandydata, część z nich nadal prosi o tradycyjny list referencyjny. Jeżeli jesteś pracodawcą, musisz wiedzieć, jak napisać taki list. Jeżeli jesteś kandydatem, nie pomijaj tej części naszego artykułu, na wypadek, gdyby pracodawca kazał napisać ci taki dokument samemu lub prosił o pomoc.
Co powinien zawierać list referencyjny?
Oto lista informacji, które powinny się znaleźć w liście referencyjnym dla kandydata ubiegającego się o pracę:
- Nazwa miejscowości i data sporządzenia dokumentu.
- Imię i nazwisko, a także stanowisko osoby wystawiającej, nazwa firmy.
- Nagłówek “Referencje”.
- W pierwszym nagłówku powinno pojawiać się imię i nazwisko pracownika, a także podstawowe informacje o zatrudnieniu: nazwa firmy, czas trwania zatrudnienia, nazwa pełnionego stanowiska.
- Zakres obowiązków, zdobyte umiejętności i inne informacje o tym, jak przebiegała współpraca z danym kandydatem.
- Opis szczególnych osiągnięć, które wyróżniają pracownika na tle innych kandydatów.
- Ocena postawy pracownika, jego predyspozycji.
- Podsumowanie opinii.
- Powód odejścia z firmy, jeżeli przedstawia kandydata w dobrym świetle (na przykład chęć rozwoju w firmie międzynarodowej).
- Słowa podsumowujące i zachęcające do zatrudnienia tego kandydata.
- Pożegnanie ze zwrotem grzecznościowym, podpis osoby wystawiającej referencje i opcjonalnie pieczątka firmy.
- W stopce podaj dane kontaktowe osoby wystawiającej referencje, za pomocą których pracodawca będzie mógł skontaktować się z tą osobą i zweryfikować podane informacje.
Personalizacja i precyzja
Aby referencje pomogły kandydatowi jak najlepiej, muszą być spersonalizowane. Skup się na tych umiejętnościach i cechach, które w pracowniku są najważniejsze. Koniecznie podaj przykłady i sytuacje, podczas których pracownik miał okazję się wykazać.
Zakres obowiązków i zadania pracownika powinny być opisane precyzyjnie, aby potencjalny zatrudniający zobaczył, co potrafi dany kandydat. Unikaj ogólników, takich jak “sprawdzał się dobrze w pracy”. Powinieneś podkreślać unikatowe cechy pracownika, które ceniłeś najbardziej.
Choć list referencyjny powinien przedstawiać pracownika w jak najlepszym świetle, bądź czujny, aby nie przesadzić z superlatywami. Bądź obiektywny. Opinia o pracowniku powinna być wyważona. Jeżeli w liście referencyjnym umieścisz za dużo pochwał, możesz wzbudzić podejrzenia.
Opinia o kandydacie ma umożliwić jego rzetelną ocenę, a więc unikaj oklepanych frazesów, nadmiaru pochwał, a także zweryfikuj, czy wszystkie podane informacje są prawdziwe.
Dokument referencyjny powinien zmieścić się na jednej stronie A4. Najbardziej profesjonalnie będzie wyglądał na papierze firmowym. Wystaw lub poproś pracodawcę o kilka kopii.
Wzór listu referencyjnego
Pan Julian Lis był zatrudniony w firmie XZY od 2 maja 2015 r. do 5 lipca 2021 r., gdzie pełnił stanowisko specjalisty ds. mediów społecznościowych na podstawie umowy o pracę.
Głównymi obowiązkami Pana Lisa było planowanie reklam w mediach społecznościowych, zarządzanie profilami na Instagramie, a także przygotowywanie treści i zdjęć na naszego Facebooka.
Podczas pracy w naszej firmie, Pan Lis opanował biegle programy do przygotowywania kampanii reklamowych w social mediach. Rozwinął także umiejętności z zakresu obsługi programów Unfold, VSCO, Lightroom, Canva oraz Autohash.
W przypadku pana Lisa, mogliśmy zawsze liczyć na zaangażowanie w powierzone zadania, a także pozytywne nastawienie. Dzięki wysoko rozwiniętym umiejętnościom personalnym, Pan Lis nawiązywał długotrwałe relacje z klientami, a także zdobył dla nas strategicznego partnera biznesowego.
Nawiązanie współpracy z magazynem Vogue, a także wzrost followersów na naszym Instagramie z 10k do 1 miliona należy do jego największych sukcesów.
Ponieważ Pan Lis doskonale sprawdził się w pracy w naszej firmie, jestem pewien, że będzie także doskonałym pracownikiem na oferowanym przez Państwa stanowisku, a także przyczyni się do rozwoju Państwa przedsiębiorstwa.
Podsumowanie artykułu
Wiesz już, czym są referencje, jakie są ich rodzaje, a także jak wpisać je do CV. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu, referencje, czy to w formie danych kontaktowych w CV, czy też w formie pisemnej dołączone do twojego CV, nie są już dla ciebie żadną tajemnicą.
Jeżeli potrzebujesz dobrego CV, listu motywacyjnego lub innych porad dotyczących pisania dokumentów aplikacyjnych, koniecznie zajrzyj na naszą stronę internetową. Stwórz idealne podanie o pracę już dziś!
Najczęściej zadawane pytania
Czy list motywacyjny powinien zawierać referencje?
Referencje lepiej jest wpisać w środku lub na końcu CV. Jeżeli jednak boisz się, że pracodawca zajrzy najpierw do twojego listu motywacyjnego, możesz w nim wspomnieć, że lista kontaktów, od których pracodawca może otrzymać referencje znajduje się w CV. Nie wpisuj tych danych w treść listu motywacyjnego.
Czy nowy pracodawca może wymagać referencji?
Pracodawca może poprosić o referencje od kandydata, choć kodeks pracy nie określa ich jako obowiązkowych informacji, które pracownik musi umieścić w CV. A więc to od decyzji pracownika zależy, czy je poda, czy też nie. Pamiętaj jednak, że jeżeli pracodawca prosi o referencje, a ty ich nie umieścisz, twój potencjalny szef może pomyśleć, że coś ukrywasz.
Napisz doskonałe CV z referencjami już dziś! Skorzystaj z naszych porad i szablonów CV.
Doświadczony specjalista HR. Przeszła ścieżkę kariery od młodszego specjalisty do kierownika działu HR w firmie IT.
